Bir iflas profesörüne göre, FTX iflasından kaynaklanan hasarın ciddiyetini bilmek için çok erken. Bir finans doçenti ise kripto piyasasında konsolidasyon bekliyor. Bir kripto uzmanı ise bu çöküşten kimin sorumlu olduğunu tartışıyor.
FTX çöküşünü kripto iflasları takip edebilir
FTX diğer bazı firmaları iflasa sürükleyebilir. Wall Street Journal Salı günü, kripto kredi kuruluşu BlockFi’nin olası bir başvuru için hazırlandığını bildirdi. Firma, FTX’e ‘önemli ölçüde yatırım yapması nedeniyle artık işini her zamanki gibi yürütemeyeceğini belirterek, para çekme işlemlerini duraklattı.
BlockFi, “BlockFi’ye borçlu olduğumuz tüm yükümlülüklerin geri alınması için çalışmaya devam ederken, FTX iflas süreci boyunca çalıştığı için FTX’in bize borçlu olduğu yükümlülüklerin geri alınmasının gecikmesini bekliyoruz” dedi. Kripto varlık yönetimi şirketi Ikigai ayrıca, hedge fonunun toplam varlıklarının ‘büyük bir çoğunluğuna’ sahip olduğu FTX’ten varlık çekemeyeceğini söyledi.
Unfortunately, I have some pretty bad news to share. Last week Ikigai was caught up in the FTX collapse. We had a large majority of the hedge fund’s total assets on FTX. By the time we went to withdraw Monday mrng, we got very little out. We’re now stuck alongside everyone else.
— Travis Kling (@Travis_Kling) November 14, 2022
Bu yüzden, ek kripto iflasları sürpriz olmayacak gibi. Kripto koruma fonu Three Arrows Capital ve kripto borç verenler Celsius Network ve Voyager Digital dahil olmak üzere birçok şirket daha önce iflas etmişti. New South Wales Üniversitesi Bankacılık ve Finans Okulu’nda finans doçenti Elvira Sojli, şu değerlendirmeyi yapıyor:
Bu iflas dalgasının, çoğunlukla aynı şeyi sunan bir pazarın kaçınılmaz konsolidasyonu olması mümkün.
Temple Üniversitesi Harold E. Kohn Hukuk Kürsüsü Profesörü Jonathan Lipson, diğer kripto para birimi şirketlerinin kaderini tahmin etmenin zor olduğunu söylüyor. Çünkü, çoğunun düzenlenmemiş ve çok şeffaf olmadığını belirtiyor. Lipson, örneğin, yatırım bankası Lehman Brothers’ın 2008’de iflas etmesiyle birlikte, Federal Reserve ve diğer düzenleyicilerin finansal serpinti hakkında genel bir fikir sahibi olmak için işlemsel ilişkileri haritalayabildiklerini kaydediyor.
FTX çöküşü kripto için Lehman Brothers anı mı?
Birçok gözlemci FTX’i Lehman’ın Eylül 2008 iflasıyla karşılaştırıyor. Wall Street bankasının başarısızlığından kaynaklanan mantar bulutu, genel ekonomiye yayıldı. Böylece, 2008-2009 Büyük Durgunluğunun tetiklenmesine neden olan dünya çapında bir bulaşmaya yol açtı. Bu bağamda Jonathan Lipson, şu açıklamayı yapıyor:
Lehman düştüğünde bunu herkes hissetti. FTX’in iflasından büyük olasılıkla zarar görecek. Ancak enkazın Lehman boyutlarına ulaşıp ulaşmayacağını bilmek için henüz çok erken.
Her iki şirket de yenilikçiydi. Lehman, yatırımcılar için karmaşık finansal araçları paketledi. Bu yöntemle genellikle normalde kredi almaya uygun olmayan ev sahiplerine verilen yüksek faizli ipoteklerle şişirilen bir konut balonu yarattı. FTX, birçok kişinin anlamadığı bir finansal varlığın artan popülaritesiyle yükseldi.
Lipson, Lehman’ın finansal ekonomi için çok önemli olduğunu söylüyor. Ayrıca, finansal ekonominin de reel ekonomi için çok önemli olduğunu kaydediyor. Etkisi şimdiye kadar test edilmediğinden kriptonun benzer bir rol oynayıp oynamadığı bilinmiyor. Lipson, “Benzer dalgalanma etkilerinin olup olmayacağını bilmek için FTX işlemleri hakkında yeterince bilgimiz yok” diyor.
“FTX’in batışı Bernie Madoff Ponzi planına daha çok uygun”
Lipson, Lehman’ın trilyon dolarlık bir iflas olduğuna, FTX’in ise milyarlarca olduğuna dikkat çekiyor. Firmanın iflas dilekçesi, aynı miktarda yükümlülüklerle birlikte tahmini 10 ile 50 milyar dolarlık varlıkları listeliyor. Bununla birlikte, bir iflas dilekçesindeki bu tür rakamlar genellikle yer tutuculardır ve mali dolandırıcılık iddiaları vardır.
Lehman’da mahkeme tarafından atanan bir kayyum olan James Giddens, nihayetinde müşterilere ve alacaklılara 115 milyar dolardan fazla para iadesi yaptı ve 111.000 talebi karşılayarak genel teminatsız alacaklıların dolar üzerinden 41 sent geri almasını sağladı. Teminatsız alacaklılar ise müşteriler gibi teminatsız alacaklılar. FTX başlangıçta, çoğu müşteri olan yaklaşık 100.000 alacaklı olduğunu iddia etti. Ancak Salı günü, eski müşteriler de dahil olmak üzere sayıyı bir milyonun üzerine çıkardı.
Haber raporları, FTX’in mali durumuyla ilgili soruları gündeme getirdi. Firma, bir mahkeme belgesinde, ‘ciddi bir likidite krizi’ ile karşı karşıyayken ‘acil durum nedeniyle’ iflas başvurusunda bulunduğunu kabul etti. FTX iflasını araştıran hukuk firması Entwistle & Cappucci, “Bernie Madoff Ponzi planının, FTX’teki müşteri fonlarının kötüye kullanılmasına esrarengiz bir benzerlik taşıdığını” söyledi. Karmaşık dolandırıcılık ve iflas davalarında uzmanlaşmış firma, şu açıklamayı yaptı:
Normal bir iflas durumunda, iflas eden kuruluşların varlıkları ve mali durumları hakkında önemli ayrıntılar, ‘İlk Gün Başvuruları’nda ortaya çıkar. FTX ve Alameda gibi sofistike kuruluşların basit bir iflas dilekçesi vermesi son derece alışılmadık bir durumdur
FTX kripto çöküşünden gerçekten kim sorumlu?
Reuters kaynaklarına göre, çöken kripto borsası FTX’ten en az 1 milyar dolarlık müşteri fonunun kayboldu. Ayrıca kaynaklar, SBF’nin FTX’ten Alameda Research’e 10 milyar dolarlık müşteri fonu aktardığını da söylediler.
Lipson, FTX ve Lehman’ın, kısmen kriptonun yeniliği ve Lehman’ın sıkı bir şekilde düzenlenmiş ve halka açık bir yatırım bankası olması nedeniyle nihayetinde farklı görüleceğine inandığını, oysa FTX’in büyük ölçüde düzenlenmemiş olması, yani müşterilerin yatırımları için daha fazla risk almaktan sorumlu olduğu anlamına geldiğini söyledi.
FTX’in çöküşü için gerçekten kim suçlu?
FTX ve yan kuruluşları, bilanço istikrarsızlığı ve borsada para çekme işlemi nedeniyle iflas etti. Cuma sabahı itibariyle FTX 134 kuruluş için iflas başvurusu yaptı. Ancak Kriptokoin.com’dan takip ettiğiniz üzere, Cuma gecesi FTX borsasının hacklendiği iddiaları gündeme düştü. Bu saldırıda, 1 milyar dolardan fazla müşteri fonunun özel hesaplara veya kripto cüzdanlarına aktarıldığı bildirildi. Ayrıca, FTX yöneticilerinin Bahamalar’dan kaçtığı söylentileri vardı. Kripto uzmanı Brad Myers, FTX çöküşünü sorumlularını arıyor ve aşağıdaki sonuçlara varıyor.
Girişim sermayeleri ve kripto para birimlerindeki yatırımcılar suçlu. Bu tarafların ya meşru durum tespiti yapma gücü yoktu ya da Bankman-Fried ile aralarında iletişimsizlik vardı. Bu büyüklükte bir finansal yıkım, bu kadar çok yüksek profilli ve zeki yatırımcının dahil olmasıyla mümkün olmamalı.
Daha geniş anlamda, kripto para birimine yatırım yapan risk sermayesi balon gibi büyüdü. 2017’de 1 milyar dolardan daha az iken 2021’de 33 milyar dolara ulaştı. Ne yazık ki, bu yatırımcılar, kendi kripto paralarının değerlemelerini yükseltirken yeni katılımcıları cezbetmek için işletmeler etrafında heyecan, vızıltı ve pazarlama yaratmak için dar çevrelerde çalıştılar.
Bireysel yatırımcılar tarafından genellikle bilinmeyen tokenleri üzerinde yönetişim kontrolleri vardır. Bu kripto CEO’larının, isterlerse daha fazla token üretme veya protokol kurallarını istedikleri zaman değiştirme imkanları var. Bunlar, risk sermayedarlarının nakde çevirebileceği borsalarda işlem gören kayıtsız menkul kıymetlerdir. Bu, düzenlemesi olmayan lanet bir halka arzdır. Tüm bu girişim destekli tokenlerin değeri sıfırdır. Daha da kötüsü, aynı VC’lerin çoğu, bu değersiz tokenlerin alınıp satıldığı borsaları finanse etti. Başka bir deyişle, VC’ler kumarhanenin kurulmasına yardımcı oldu. Oyunları tasarladı, fişlerini güvence altına aldı ve aktif katılımcılar oldu.
Düzenleyiciler, bu yaygın davranışın gelişmesine izin verdi. Gensler, kripto alanındaki bireysel yatırımcıları kasıtlı göründüğü noktaya kadar korumaya çalışırken korkunç bir iş çıkardı.
Son dakika gelişmelerden anında haberdar olmak için bizi Twitter’da, Facebook‘ta ve Instagram‘da takip edin ve Telegram ve YouTube kanalımıza katılın!
Kaynak: sizlere kriptokoin.com farkıyla sunulmuştur.
Yorumlar kapalı.